Spinoza-Meyer y la estructura argumentativa contra las proposiciones trinitarias:

Un enigma lógico-ontológico en la carta 12A

Autores

  • Rodrigo Miguel Benvenuto LICH - CONICET - Universidad Nacional de San Martín

Palavras-chave:

Communicatio Idiomatum, Personalitas, Inmanencia, Ontología, Logica Reformista

Resumo

El objetivo de este artículo consiste en evidenciar la trama argumentativa sobre la cual se constituye la crítica de Spinoza a las proposiciones teológicas en torno a la Trinidad y aquellas que afirman una personalidad en Dios. En este sentido, la carta 12A, descubierta en 1975, permitió esclarecer algunos aspectos fundamentales de la labor que Lodewijk Meyer llevó a cabo como editor final de los Principios de la Filosofía de Descartes y su apéndice, los Pensamientos metafísicos. Nuestra investigación se propone relevar la importancia que adquiere, en este contexto de la crítica a la Trinidad y personalidad divina, la carta 12A a fin de destacar, en las críticas que lleva a cabo Spinoza, la influencia del reformismo lógico. En efecto, a partir de la lectura de Keckermann, Heereboord y Clauberg, podemos identificar las herramientas conceptuales necesarias que utilizará Spinoza para desarticular las tesis teológicas de la communicatio idiomatum y la adjudicación de una personalitas a Dios. 

Referências

ADLER, Jacob. What is «Personality»? An Underexamined Paragraph in Spinoza”. Revista Conatus – Filosofia de Spinoza, Fortaleza, Vol. 10, N° 20, pp. 49-55, 2018.

ALBERIGO, Giuseppe [ed.]. Historia de los Concilios Ecuménicos. Salamanca: Sígueme, 1993.

BOUVERESSE, Renée. Une lettre de Spinoza. Revue Philosophique de Louvain. Quatrième série, T. 76, N° 32, pp. 427-446, 1978.

CALVIN. Institutes of the Christian Religion, volume one. Louisville: Westminster John Knox Press, 2006.

CROSS, Richard. Communicatio Idiomatum. Reformation Christological Debates. Oxford: Oxford University Press, 2019.

CROSS, Richard. Christology and Metaphysics in the Seventeenth Century. Oxford: Oxford University Press, 2022.

DE DIJN, Herman. Spinoza. The Way to Wisdom. Indiana: Purdue University Press, 1996.

DOMÍNGUEZ, Atilano. Biografías de Spinoza. Madrid: Alianza, 1995.

DOUGLAS, Alexander. Quatenus and Spinoza’s Monism. Journal of the History of Philosophy. Vol. 56, N° 2, pp. 261-280, 2018.

FREUDENTHAL, Jacob. Spinoza und die Scholastik. Philosophische Aufsätze. Eduard Zeller zu seinem fünfzigjährigen Doctor-Jubiläum gewidmet, Leipzig: Fues/Reisland, pp. 85-138, 1887.

HEEREBOORD, Adriaan. Meletemata philosophica; in quibus, Pleraeque res Metaphysicae ventilantur, tota Ethica explicatur, universa philosophia per theoremata et commentaries exponitur, summa rerum logicarum per disputationes traditur Amstelodami: Joannem Ravesteinium, 1665.

KECKERMANN, Bartholomaeus. Systema S. S. Theologicae, Tribus Libris adornatum. Hanoviae: Guilielmum Antonium, 1610.

KOERBAGH, Adriaan. A Light Shining in Dark Places, to Illuminate the Main Questions of Theology and Religion. Edited and Translated by Michiel Wielema. Leiden: Brill, 2011.

KROP, Henri. La scholastique élusive. Les traces de la scolastique dans l’Éthique. En MANZINI, Frédéric [dir.] Spinoza et ses scolastiques. Retour aux sources et nouveaux enjeux. Paris : Presses de l’Université Paris-Sorbonne, pp. 15-30, 2011.

LAERKE, Mögens. Deus quatenus…Sur l’emploi des particules réduplicatives dans l’Éthique”. En MOREAU, Pierre-Francois [et.al.] Lectures contemporaines de Spinoza. Paris: Presses de l’Université Paris-Sorbonne, pp. 261-275, 2012.

LAGRÉE, Jacqueline. La citation dans le Traité théologico-politique. En AKKERMANN, Fokke y STEENBAKKERS, Piet [eds.] Spinoza to the Letter. Studies in Words, Texts and Books. Leiden: Brill, pp. 107-124, 2005.

MEYER, Lodewijk. Philosophia S. S. Interpres; Exercitatio Paradoxa. Eleutheropoli: s/e., 1666.

MOLTMANN, Jürgen. El Dios crucificado. La cruz de Cristo como base y crítica de toda teología cristiana. Salamanca: Sígueme, 1975.

NOVAES DE REZENDE, Cristiano. «Talis conclusio, quamvis certa sit, non satis tuta est» - La Logique dans le Traité de la réforme de l’entendement de Spinoza en tant que Prophylaxie de la rationalité instrumentale” En Logique & Analyse, N° 249-250, pp. 39-57, 2020.

NOVAES DE REZENDE, Cristiano. As Regulae de Descartes e o Reformismo Logico Seiscentista” En Cadernos Espinosanos. Estudos sobre o Século XVII, N° 46, pp. 31-48, 2022.

OCKHAM, Guillermo de. Suma de Lógica. Traducción de Alfonso Flórez Flórez. Bogotá: Editorial Norma, 1994.

OFFENBERG, A. K. Letter from Spinoza to Lodewijk Meyer, 26 July 1663. En HESSING, Siegfried [ed.] Speculum Spinozanum, 1677-1977. Oxon: Routledge & Kegan Paul Ltd., pp. 426-435, 2020.

SANTO TOMÁS DE AQUINO. Suma de Teología V. Parte III e Índices. Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos, 1994.

SCRIBANO, Emanuela. La scolastique comme répertoire et repère: le cas de l’éternité du monde et des genres de connaissance. En MANZINI, Frédéric [dir.] Spinoza et ses scolastiques. Retour aux sources et nouveaux enjeux. Paris: Presses de l’Université Paris-Sorbonne, pp. 31-42, 2011.

SPINOZA, Baruch. Opera im Auftrag der Heidelberger Akademie der Wissenschaften Herausgegeben von Carl Gebhardt. Band I-IV Heidelberg: Carl Winters Universitaetsbuchhandlung, 1973.

Arquivos adicionais

Publicado

21-01-2024

Como Citar

Benvenuto, R. M. (2024). Spinoza-Meyer y la estructura argumentativa contra las proposiciones trinitarias: : Un enigma lógico-ontológico en la carta 12A. Revista Conatus - Filosofia De Spinoza (ISSN 1981-7509), 14(24), 85–97. Recuperado de https://revistas.uece.br/index.php/conatus/article/view/12100