The Portuguese royal centralization and the problem of (dis) construction of the past

The reign of Afonso III (1248-1279) and the Portuguese feudal state

Authors

Keywords:

Feudal, Portugal, Middle Ages, State

Abstract

The central objective of this article is to critically examine certain historiographical interpretations that portray the actions of the Portuguese royalty throughout the 13th century as the dawn of political centralization. In light of this, we aim to challenge the emphasis on royalty as the sole driving force behind political relations in medieval Portugal, underscoring the significance of feudal relationships for comprehending power dynamics and statehood. Thus, we propose the utilization of the Feudal State concept as a theoretical tool to reconsider the processes involved in the construction of political structures during the Middle Ages.

References

CRÓNICA DE PORTUGAL DE 1419, Edição crítica: introdução e notas de Adelino de Almeida Calado. Universidade de Aveiro,1998.

LIVRO DE LEIS E POSTURAS, leitura paleográfica de Maria Teresa Campos Rodrigues; prefácio de Nuno Espinosa Gomes da Silva. Lisboa: Faculdade de Direito, 1971.

PORTVGALIAE MONVMENTA HISTORICA: A SAECVLO OCTAVO POST CHRISTVM VSQVE AD QVINTVMDECIMVM. Olisipone. ISVSSV ACADEMIAE SCIENTIARVM OLISIPONENSIS EDITA. Alta Cultura, 1961. Vol. I, parte II.

VENTURA, Leontina; OLIVEIRA, António Resende de (Eds.). CHANCELARIA DE D. AFONSO III. Livro I, Vols. 1-2, Coimbra, IUC, 2006.

VENTURA, Leontina; OLIVEIRA, António Resende de (Eds.). CHANCELARIA DE D. AFONSO III. Livro II-III, Coimbra, IUC, 2010.

DOMINGUES, José. Exame crítico às leis de El-Rei D. Afonso III. In. Lusíada. Direito.Porto.n°7 e 8,2013. p.192.

FERGUSON, James. Global Shadows Africa in the neoliberal world order. Durham/London. Duke University Press, 2006.

FERNANDES, Fátima Regina. Afonso III no livro das leis e posturas. Dissertação de mestrado. Mestrado em História Social da UFRJ. Rio de Janeiro: UFRJ, 1990.

FREITAS, Judite. O Estado em Portugal (séculos XII-XVI). Lisboa: Alêtheia Editores, 2011. p. 190.

GONÇALVES, Iria. Por Terras de Entre-Douro-E- Minho com as Inquirições de Afonso III. Porto/Santa Maria da Feira: CITCEM/ Edições Afrontamento,2012. p.150.

MAGELA, Thiago P.S. “preguntado se El Rey Hy avia algun derecto”: Luta por excedentes e Estado Feudal em Baião e Penaguião. Dissertação de Mestrado. Mestrado em História Social da Universidade Federal Fluminense. Niterói: UFF, 2015.

MAGELA, Thiago. Des conflits sociaux et des stratégies seigneuriales dans les Inquirições Gerais d’Afonso III: le cas de Baião et Penaguião (Portugal – XIIIe siècle). In: Mémoire des Princes Angevins. n. 11. 2018. Disponível em https://mpa.univ-st-etienne.fr/index.php?id=380. Acesso em 05 jul. 2023.

MONSALVO ANTÓN, José María. Poder político y aparatos de Estado en la Castilla bajomedieval. Consideraciones sobre su problematica. In: Studia historica. Historia Medieval. n°4,1986.p.101-169.

MONSALVO ANTÓN, José María. Relaciones entre nobleza y monarquía en el siglo XV, faccionalismo y acción política de los Álvarez de Toledo (casa de Alba). In: Studia Historica. Historia Medieval, n° 34, 2016.p.149-185.

MONTESQUIEU. carta 104. In: Lettres persanes. Euvres complètes.Société Montesquieu, 1998-2012.

NIETO SORIA, José Manuel. El consenso como representación en la monarquía de la Castilla trastámara, contexto y práticas. In: Edad Media: Revista de Historia, n° 11, 2010.p. 37-62.

PIZARRO, Augusto SottoMayor. Linhagens Medievais Portuguesas: Genealogias e estratégias (1279-1325). Tese de Doutorado. Doutoramento em História da Idade Média na Universidade do Porto. Porto. FLUP, 1997. Vol I-II.

POULANTZAS, Nico. O Estado o Poder o Socialismo. Rio de Janeiro. Edições Graal, 1980. p.145.

RODRIGUES, Miguel Hugo Marques. Família e Património fundiário: o exemplo dos de Baião nos séculos XII e XIII. Dissertação de mestrado.Mestrado em Estudos Medievais da Faculdade de Letras da Universidade do Porto. Porto: UP, 2018.

SALRACH, Josep. La Legitimación del poder condal en los Orígenes de Cataluña. In: MARTÍNEZ SOPENA, Pascual; RODRÍGUEZ, Ana(eds.). La construcción medieval de la memoria regia. Valência. PUV, 2011. p.30.

THERBORN, Göran. Como domina la Clase dominante? Aparatos de Estado y poder estatal en el feudalismo, el capitalismo y el socialismo. Madrid: Siglo XXI editores, 1982. p.31.

VARANDAS, José. D. Sancho II. In: MENDONÇA, Manuela. História dos Reis de Portugal Da fundação à perda da independência. Lisboa. Academia portuguesa de História, 2010.

VENTURA, Leontina. A nobreza de corte no tempo de Afonso III. Coimbra: Tese de Doutorado(FLUC), 1992. Vol. I. p. 114.

VENTURA, Leontina. Afonso III. Rio de Mouro: Círculo de Leitores, 2009.

WICKHAM, Chris. Framming the Early Middle Ages : Europe and Mediteranean, 400-800. Nova Iorque : Oxford University Press, 2005

WOOD, Ellen Meiksins. De ciudadanos a señores feudales: Historia social del pensamiento político desde la Antigüedad a la Edad Media.Barcelona/Buenos Aires/México.Paidós, 2011.

ZAMORA, João Gil. Liber illlustrium personarum. In: VENTURA, Leontina. Afonso III. Rio de Mouro: Círculo de Leitores, 2009. p. 323.

Published

2023-12-11

How to Cite

MAGELA, T. P. da S. The Portuguese royal centralization and the problem of (dis) construction of the past: The reign of Afonso III (1248-1279) and the Portuguese feudal state. CENTÚRIAS - Revista Eletrônica de História, Limoeiro do Norte, v. 1, n. 3, p. 199–218, 2023. Disponível em: https://revistas.uece.br/index.php/centurias/article/view/12200. Acesso em: 18 may. 2024.